Apuntamentos sobre o desenvolvemento da Campaña contra os Malos Tratos e as Torturas dentro das Prisións x Rafa Baena

 

(extraido de Abordaxe Revista)

Recollemos do Boletín Tokata esta reflexión (que traducimos) e que foi publicada na revista Herria 2000 Eliza nº 257:
O cárcere como eixo central do sistema penal, así como o réxime de dominación e explotación capitalista a cuxo servizo está evidentemente a acción punitiva do Estado, pódense definir como máquinas de tortura. As primeiras en constatar que os malos tratos e as torturas constitúen un instrumento empregado sistemática e a cotío polos carcereiros para facer funcionar a máquina penal son as propias persoas presas. Non é necesario recorrer a informes anuais e datos varios de organizacións de defensa dos dereitos humanos e de denuncia da tortura para asegurar que a tortura é unha practica exercida sistematicamente no interior das prisións. É necesario recorrer a quen a sofre a diario:

O «tratamento» que se aplica consiste en agresións, chantaxes e ameazas a presos sociais, supoñendo unha impunidade absoluta e conculcando os máis elementais dereitos fundamentais.
Os tortazos e ameazas xeneralizáronse tanto que se toman por normais, coma se viñesen regulados no regulamento interno da prisión. Neste módulo de illamento as agresións son moito máis duras. Hai poucos meses romperon unha costela a un preso social; a súa denuncia motivou a presenza da Defensora do Pobo no illamento, pero non serviu para frear a brutalidade que se exerce. Este mes tiveron que ingresar a un preso no hospital tras mallalo. Asinan o colectivo de presos políticos vascos de Córdoba en decembro de 2013
Ante este contexto de violencia xeneralizada e exercida unidireccionalmente desde o estado xurdiu no outono de 2010 unha proposta de loita colectiva para a denuncia desta praxe.
Esta proposta xurdida desde o interior do cárcere foi amplamente debatida (entre os contactos de persoas presas dos colectivos solidarios está claro) no interior das prisións e un ano despois iniciouse a protesta onde a acción acordada colectivamente era realizar un xaxún simbólico a primeiros de mes, aínda que houbo tamén casos particulares de persoas que ademais se mantiveron en folga de fame indefinida por motivos individuais, e xente que decidiu realizar outras accións como xaxúns semanais ou chapeos. Os escritos de denuncia aos respectivos xulgados de vixilancia penal, organismos internacionais de defensa de dereitos humanos e de denuncia da tortura, os escritos ás defensorías do pobo e ao congreso foron outras formas de facer publica a protesta e denunciar o que dentro vén sucedendo chegando a ser simplemente unha serie de actos expresivos de denuncia e rexeitamento das torturas e malos tratos. O número de participantes activos nunca superou o de 70-75 presos, aínda que se que se implicaron bastantes máis presos ao facer constar a súa firma nos escritos dirixidos aos diferentes organismos. As represalias comezaron mesmo antes que os xaxúns. Houbo presións, ameazas e intentos de intimidación, cacheos ilegais, violacións de correspondencia, intervención, censura e mesmo prohibición de todo tipo de comunicacións (escritas, telefónicas e por locutorio), incautación de publicacións, traslados, regresións de grao.
Nunca se espero nada do Estado, nin dos organismos internacionais, nin dos medios de formación de masas E nada se conseguiu e valla para iso a resposta que desde o parlamento deuse ás súas queixas e denuncias:
Un interno peticionario dentro do marco das protestas coordinadas con outros internos doutros Centros Penais, tramita instancias informando do feito ao Ministerio do Interior, o Congreso dos Deputados, o Defensor do Pobo e organizacións europeas de control das torturas e tratos degradantes en prisións, alegando que é unha medida de protesta polos “malos tratos e torturas nos cárceres”. En canto ao contido das protestas, ao ser unha imputación de carácter abstracto e indefinido non é posible iniciar unha mínima investigación sobre as mesmas.
O sistema penal en España presenta un alto grao de garantismo na súa actuación. […] En definitiva, o ordenamento xurídico español así como as súas institucións garanten plenamente o respecto dos dereitos fundamentais dos seus cidadáns, sen distinción algunha.
Desde fóra estableceuse que o desenvolvemento da protesta debía pasar por un eixo da cobertura legal e apoio xurídico, a difusión da loita contra os malos tratos e a coordinación de esforzos, serían os puntos fortes desta loita. A coordinación, comunicación e difusión da mesma correu a cargo de grupos autónomos e libertarios. En canto ao apoio xurídico logrouse crear desde a nada unha rede de avogados colaboradores, gran parte deles da Coordinadora para a Prevención e Denuncia da Tortura, case capaz de cubrir o arquipélago xeográfico da protesta.
Foron catro anos de campaña e desde fai xa case tres anos que a protesta quedou estancada no inmobilismo tanto dentro como fora e nunha inercia que non soubo consolidar e fortalecer os recursos e procedementos que se conseguiron desenvolver, atopándose no terreo do aparente e da autocompracencia de crear a ficción da existencia dunha loita anticarceraria real e trasladar esta proxección cara a dentro retroalimentándose a ambos os dous lados do muro da irrealidade dunha loita verdadeira. A falta de autocrítica e dun balance sobre o desenvolvemento da mobilización, así como a ausencia de seguimento de denuncias por torturas e malos tratos que presentaron algúns participantes da campaña é algo difícil de comprender como tamén o foi a creación dunha Coordinadora Anticarceraria da que só se sabe dela por un conciso e vago e contraditorio comunicado: O noso enfoque é interseccional, é dicir, buscamos transversalizar a loita polos diferentes eixos de dominación patriarcado, clase, etnia, especie, normalidade, entre outros moitos). Tamén queremos visibilizar as distintas institucións de peche como CIEs, psiquiátricos, centros de menores, granxas… Queremos abolilos todos, sen condicións.
A pesar de que estes sexan os nosos obxectivos, somos conscientes de que non podemos abarcar todos estes ámbitos á vez,
Un feito que hai que apuntar no haber desta campaña foi o debate e a comunicación sobre os obxectivos e as estratexias para seguir no desenvolvemento da protesta. Debate que se encamiñaba a que as palabras pasasen á acción, acción entendida como a creación dunha comunidade de loita contra o cárcere, un espazo no cal cada quen puider expresarse e participar na planificación da loita contra o cárcere. Iso implicaría unha autocrítica dos medios empregados e por tanto un non estancamento dos mesmos. (…) Crear un espazo que nos permita comunicar entre todos. Permitiríanos romper con non poucos estereotipos e enriquecernos mutuamente. Unificarnos a partir das nosas diferenzas é o único modo viable de facer fronte á represión.
Desde dentro son remarcables e dignas de ter en conta algúns episodios individuais ou colectivos ocorridos nalgunhas prisións pero con escasa repercusión solidaria:
>A finais de outubro de 2013 os presos políticos vascos do C.P. Morón iniciaron un folga de fame indefinida denunciando as terribles condicións de vida do illamento. A esta protesta uníronse varios presos participantes na campaña non só en solidariedade senón porque eles tamén sofren as condicións extremas.
>En agosto de 2014, Emilio Sánchez do Peso iniciou unha folga de fame que mantivo durante 50 días para denunciar as torturas e malos tratos habituais, sobre todo en illamento; a conivencia do servizo sanitario ante iso, a inactividade do Xulgado de Vixilancia Penal na defensa dos dereitos dos presos; a pasividade das institucións públicas ante os atropelos aos dereitos dos presos; a ineficacia das denuncias de torturas que son constantemente arquivadas; a inexistencia de tratamento penal
>En outubro de 2014 cinco presos adheridos á campaña denuncian o trato degradante e os abusos de poder dos carcereiros. A resposta é máis illamento e máis abusos.
>Javier Guerrero Carvajal iniciou o 12 de decembro de 2014 unha folga de fame esixindo a correcta aplicación do regulamento penal, unha asistencia sanitaria digna para os reclusos, o cesamento da indefensión das persoas presas ante a arbitrariedade carcereira e da represión contra quen defende os seus dereitos ou denuncian os malos tratos e torturas, que se atendan os seus recursos ante dúas decisións sucesivas de mantemento de grao e o restablecemento do permiso que lle suspenderon por unha sanción arbitraria. Ingresado no hospital durante tres meses e medio, facendo xexún 133 días, con algunha interrupción por motivos médicos, engadindo á folga de fame a de sede durante tres ou catro días polo menos en catro ocasiones.
>Antes de recobrar a liberdade Xavier Corporales estivo 20 días de folga de fame en xaneiro de 2015 no cárcere de Aranjuez mantendo a súa dignidade ata o final e para denunciar o réxime de illamento e o abandono sanitario dos presos
Non se deben de esquecer as mortes dos presos que participaron nesta campaña e que morreron durante o seu transcurso e pouca repercusión solidaria tiveron as súas mortes tanto dentro como fose:
Francisco Javier Caramel Guillén no C.P. Sevilla (27-04-2013). Morreu falto do tratamento médico que lle correspondía,
‘Orka’ J.M.O.D. (29-01-2014) A morte debeuse á desasistencia e abandono médico ao que estaba sometido
Eugenio García Serrano ‘Gavioto’ (30-04-2014) gran loitador e morto en estrañas condicións no illamento de A Lama. A versión oficial di que foi unha sobredose
Borja Martín Gómez ‘Volvo’ (6-03-2015). Morto en estrañísimas condicións no illamento de A Lama, A versión carceraria di que foi un suicidio.
Quen coñeceu a estes dous últimos non é que dubiden da versión oficial senón que cualifican estas mortes dun asasinato carcerario en toda regra.
Por eles, para eles.